عنوان کتاب: آیا زنان شاغل خوشحال ترند؟
نویسنده: فاطمه نیک سیرت
کتاب آیا زنان شاغل خوشحال ترند؟ نوشته فاطمه نیک سیرت میباشد. شاغل بودن برای زنان در کنار نگهداری از فرزندان کار سختی است. اگر پای صحبت بسیاری از زنان کارمند و فرزندان آنها بنشینید، از این حجم فشار راضی نیستند و بسیاری از آنها حتی دنبال بازنشستگی‌های زودهنگام هستند. از لحاظ روانی زنان در قیاس با مردان در کشور ما بیشتر در معرض آسیب‌های روانی قرار دارند. فعالیت در محیط‌های کار به شکل دیگری هم می‌تواند سرخوردگی ایجاد کند و از سوی دیگر آنها را در معرض آسیب قرار دهد.»
قسمتی از کتاب را باهم میخوانیم:
بسیاری از بیماری های روحی زنان از باورهای غلط نشات می گیرد
خودباوری و اعتماد به نفس زنان خانه‌دار پایین تر از زنان شاغل است. اگرچه باورهای غلط، اعتماد به نفس و عزت نفس در بین تمام زنان جامعه ما اعم از تحصیل کرده، شاغل، بیسواد و خانه دار و غیره وجود دارد، اما زنان خانه دار در مقایسه با زنان شاغل به دلیل اینکه مهارت‌های آنها ناشناخته باقی می‌ماند و استعداهای ذاتی آنها شکوفا نمی شود از خودباوری ضعیف‌تری برخوردار هستند.
باورهای غلط زنان از خود، منشا بسیاری از مشکلات روانی در بین آنهاست و بطور کلی از لحاظ روانی زنان جامعه ما در مقایسه با مردان بیشتر در معرض انواع آسیب های روانی و حتی اجتماعی قرار می گیرند.
که می توان اذعان نمود باورهای غلط و عدم شناخت مهارت ها و توانایی های ذاتی زنان جامعه ما از خودشان یکی از مهم ترین دلایل انواعی از مشکلات روحی و روانی آنها به شمار می رود و در حال حاضر اضطراب و استرس شایع‌ترین مشکلات روحی زنان است البته این مشکل هم در بین زنان شاغل و هم در بین زنان خانه دار قابل مشاهده است.
خودباوری و اعتماد به نفس زنان خانه‌دار پایین تر از زنان شاغل است
اگرچه باورهای غلط، اعتماد به نفس و عزت نفس در بین تمام زنان جامعه ما اعم از تحصیل کرده، شاغل، بیسواد و خانه دار و غیره وجود دارد، اما زنان خانه دار در مقایسه با زنان شاغل به دلیل اینکه مهارت‌های آنها ناشناخته باقی می‌ماند و استعداهای ذاتی آنها شکوفا نمی شود از خودباوری ضعیف‌تری برخوردار هستند.
بسیاری از باورهای غلط زنان از خود از فرهنگ جامعه نشأت می‌گیرد
اگرچه امروزه با توجه به انواع پیشرفت ها و رشد تحصیلات عالی در بین زنان، آنها توانستند با حضور درعرصه‌های مختلف اجتماعی علمی، فرهنگی، سیاسی و غیره میزان زیادی از خودباوری را در وجود خودشان پرورش دهند.
اما هنوز برای رسیدن به نطقه اوج اصل خود باوری فاصله زیادی دارند و برای این کار باید ابتدا باورهای غلط فرهنگی در جامعه ما نسبت به زنان اصلاح و آنها بتوانند با اتکاء و ایمان به توانایی ها و مهارت های ذاتی خود اهداف و مسیرزندگی خود را تعیین کنند.
زنان خانه دار در مقایسه با زنان شاغل بیشتر در معرض انواع خشونت های خانگی قرار می گیرند
البته زنان در تمامی جوامع به دلیل جنسیت خود در معرض انواعی از خشونت های جسمی و جنسی قرار می گیرند اما بر اساس تحقیقات صورت گرفته و آمارهای اعلام شده از سوی سازمان های مربوطه بخصوص سازمان بهزیستی زنان خانه دار بیشتر از زنان شاغل در معرض انواعی از خشونت های روحی، روانی و فیزیکی قرار می گیرد.
زنان شاغل در تمام ابعاد کیفیت زندگی به جز عملکرد جسمانی، وضعیت بهتری از زنان خانه‌دار دارند
بر اساس نتایج تحقیقات صورت گرفته در خصوص مقایسه کیفیت زندگی زنان شاغل و خانه دار مشخص شد، زنان شاغل در تمام ابعاد کیفیت زندگی به جز عملکرد جسمانی، وضعیت بهتری از زنان خانه‌دار دارند و به دلیل دور بودن از فضای خانه و مشارکت در انواع فعالیت های اجتماعی در مقایسه با زنان خانه دارد در سلامت روان و نشاط بیشتری برخوردار هستند.
افسردگی در بین زنان خانه دار بیشتر از زنان شاغل است
بیماری‌ها و اختلالات روانی اگرچه یكی از بیماری‌های شایع در بین همه افراد جامعه است، اما سهم زنان از این مشكل در كشور ما دو برابر مردان است. در این میان، رقم افسردگی در میان زنان خانه‌دار در حال افزایش است، در واقع كار مداوم و تكراری، بی اعتنایی از سوی اطرافیان، عدم اراده در تصمیم گیری ها، ضعف خود باوری، استرس‌های فرزندپروری، نداشتن تفریحات سالم و سازنده، نبود تضمین مالی، برآورده نشدن انتظارات از ازدواج، در دسترس نبودن فرصت‌های شغلی یا تحصیلی و غیره زنان خانه‌دار را بیشتر در معرض انواع بیماری‌های روحی و روانی قرار می‌دهد.
برخی آسیب های اجتماعی نظیر طلاق در بین زنان شاغل شایع تر از زنان خانه دار است
متاسفانه به دلیل فرهنگ غلطی که در بین خانواده ها و جوامعه ما حاکم است، همسران کار در محیط خانه را وظیفه زن می دانند و زنان شاغل مجبور هستند علاوه برکار در بیرون از منزل و تحمل انواع فشارها و استرس هایی ناشی از مشاغل بیرون، فشارهای ناشی از کار در منزل را نیز تحمل کنند که این عامل فشارهای روانی و جسمی زیادی را برای زنان شاغل وارد می کند که در بسیاری از مواقع زندگی خصوصی آنها را نیز تحت تاثیر قرار داده و در نهایت منجر به طلاق در بین این خانواده ها می شود که البته زنان خانه دار با این معضلات روبرو نیستند.
سلامت روان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها در زندگی خانوادگی
فعالیت بیش از حد در محیط کار و استرس رسیدگی به امور منزل و فرزندان، زنان شاغل را تحت فشار قرار می‌دهد از این رو اعطای تسهیلات خاص و کاهش ساعت کاری نخستین گزینه‌ای است که می‌تواند به تأمین سلامت روان زنان شاغل کمک کند.
ضرورت تامین سلامت روحی و ورانی زنان خانه دار و شاغل در جامعه
تضمین سلامت روحی و روانی زنان اعم از شاغل و خانه دار ضروری است و سلامت روان فرزندان درگروی داشتن مادری سالم و شاداب است. باید توجه داشت مشکل بهداشت روانی یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی خانواده‌ها در جامعه کنونی است و با صنعتی شدن جامعه روند رو به رشدی یافته است.
در این زمینه باید فرهنگ سازی جهت استفاده از خدمات مشاوره ای در بین زنان اعم از شاغل و خانه دار صورت بگیرد، و با توجه به اینکه امروز نقش زنان در فعالیت های اجتماعی بیش از بیش بارزتر شده است لازم است دولت با افزایش قوانین حمایتی از زنان، کاهش ساعت کاری و فراهم کردن امکاناتی برای افزایش نشاط و شادی آنها سلامت روانی و معنوی این افراد را تامین کنند.
مدیریت اضطراب برای زنان شاغل
استرس شغلی یکی از مشکلات بزرگی است که سلامت افراد شاغل را تهدید می کند. برخی کارشناسان معتقدند که افزایش کشمکش های شغلی به میزان قابل توجهی با افزایش خطر ابتلا به افسردگی شدید رابطه مستقیم دارد و این تأثیر در زنان به مراتب بیشتر است. پژوهش های اخیر نیز نشان می دهد نبود حمایت های اجتماعی کافی در محیط کار موجب بروز افسردگی در زنان و مردان می شود، اما زنان شاغل بیش از مردان با عوارض بیمارگونه آن دست به گریبانند.
در حقیقت استرس و فعالیت شغلی زنان و وقت کمتری که آنان صرف سلامتی خود می کنند، موجب پائین آمدن ایمنی بدن زنان و ابتلای بیشتر آنان به برخی از اختلالات هورمونی می شود.
جدیدترین یافته های علمی نشان می دهد که استرس نقش مؤثری در اختلالات هورمونی دارد به طوری که می تواند موجب به هم خوردن نظم دوره های ماهیانه در زنان شود و عوارض دیگری در سنین بالاتر از جمله ابتلا به مشکلات روحی و ناباروری را به همراه داشته باشد.
همچنین بیماریO.C.P یا همان تخمدان های پلی کیستیک که منجر به رشد موهای زائد در صورت و بدن می شود نیز در این افراد بیشتر دیده می شود.
زنان استرس شغلی را جدی بگیرند
استرس قسمت طبیعی زندگی ما است. اما اگر بیش از حد مجاز باشد ممکن است به صورت بیمارگونه جلوه کند و زندگی فرد را به خطر اندازد. داشتن استرس کم می تواند با به وجود آوردن انگیزش شغلی و بهبود عملکرد افراد مثبت و سازنده عمل کند ولی در صورتی که استرس فرد زیاد شود نه فقط با اضطراب و افسردگی همراه خواهد بود بلکه موجب وقوع بیماری های جسمانی از جمله حملات قلبی، زخم معده و سکته می شود.
تغییرات ساختاری، زمینه های متغیر اجتماعی، شغلی و عرصه فناوری های جدید همه در فرآیند افزایش استرس شغلی دخیل هستند. استرس شغلی دومین علت غیبت زنان از محیط کار است. مطالعه ای در آمریکا نشان می دهد که ۲۹ درصد افراد سطوح متفاوتی از استرس شغلی را تجربه کرده اند.
همچنین برآورد شده است که در بریتانیا سالانه حدود ۴۰ میلیون روز کاری به علت استرس افراد بویژه زنان به هدر می رود. این امر هزینه سنگینی را بر جوامع وارد می کند به طوری که اتحادیه اروپا سالانه هزینه ای معادل ۲۰ میلیارد یورو به علت غیبت شغلی ناشی از استرس زیان می بیند. معمولاً افرادی که به علت استرس شغلی بالا، غیبت طولانی مدت از محیط کار خود داشته اند قادر نیستند به محیط کار خود برگردند.
علائم وجود استرس
علائم جسمانی: خستگی مفرط، سردرد، بی خوابی، تعریق
علائم روانی: خشم پذیری، افسردگی و ناتوانی در تمرکز
علائم رفتاری: کم تحملی، افزایش مصرف مواد، عملکرد ضعیف شغلی
بیشتر افراد خواهان کاهش استرس خود هستند ولی دقیقاً نمی دانند باید چه راهکارهایی را به کار گیرند تا سطح استرس خود را کاهش دهند بعضی از راه های کاهش استرس که متخصصان حوزه روان مطرح می کنند بدین قرار است:
همواره مثبت فکر کنید
چگونگی تفکر شما نسبت به شرایط و وضعیت های گوناگون بر واکنش شما نسبت به محیط و شرایط مختلف تأثیر زیادی می گذارد. اگر شما بتوانید وضعیت ها و شرایط را مثبت ارزیابی کنید قادر خواهید بود سطح استرس خود را کاهش دهید. اما اگر شما دارای افکار منفی باشید سطح استرس در شما افزایش می یابد و در نتیجه به بدن خود آسیب می رسانید.
مهارت های جدید بیاموزید
گاهی اوقات یادگیری یک مهارت جدید می تواند به شما در کاهش استرس کمک کند. برای مثال، یاد بگیرید چگونه به خواسته های همکاران، اعضای خانواده تان و دوستان با اعتماد به نفس و با جرأت پاسخ دهید. بدون این که موجب ناراحتی آنان و افزایش استرس در شما شود.
مهارت مدیریت زمان را فراگیرید
مدیریت زمان موجب می شود تا شما از وقتتان به خوبی استفاده کنید و در نتیجه استرس ناشی از کمبود وقت را کاهش دهید.
مهارت های حل مسئله را در خود افزایش دهید
این امر به شما در یافتن راه حل های مناسب برای برخورد و رویارویی با وقایع استرس زا کمک می کند.
تغییرات مثبتی را در سبک زندگی تان به وجود بیاورید.
مرتباً ورزش کنید مثل پیاده روی و یا شنا کردن به آرامش روانی شما کمک می کند.
از تکنیک های آرمیدگی مثل نفس عمیق کشیدن و شل کردن عضلات خود برای کاهش استرس استفاده کنید.
زمانی را برای فعالیت های لذتبخش و آرامش بخش اختصاص دهید.
با اعضای خانواده تان و دوستان صحبت کنید تا حمایت عاطفی مناسب را دریافت دارید.
غذاهای مغذی و نیروبخش مصرف کنید.
خواب کافی داشته باشید.
کاهش استرس در محیط کار صمیمی
بعضی از عوامل استرس زای شغلی ناشی از محیط کار نامطلوب و مدیریت نکردن صحیح رئیسان و کارفرمایان در محیط کار است. بعضی از استرس زاهایی که در محیط کار وجود دارد و منجر به استرس شغلی در زنان می شود شامل اینهاست: وجود سروصدای زیاد در محیط کار، شیفت های کاری نامناسب، خواسته های متضاد شغلی از زنان، نبود نور کافی و غیره…
بنابراین لازم است مدیریت محیط کاری نکاتی را برای کاهش استرس کارکنان زن به کار گیرد. برای مثال: شرایط فیزیکی محیط کار باید بهبود یابد، درجه حرارت یا نور باید متناسب با شرایط و نیاز زنان باشد. همچنین باید تعداد آنان از حد مجاز تجاوز نکند و فاصله شخصی میان آنان رعایت شود.
کیفیت هوا در محل کار باید با استفاده از تهویه هوای مطلوب بهبود یابد.
برنامه ها و وظایف محوله باید متناسب با (استعدادها، مهارت ها و توانایی های) آنان باشد تا دچار استرس نشوند.
باید فرصت هایی برای زنان فراهم شود تا در تصمیمات سازمان که به نوعی به آنها مربوط می شود شرکت کنند. البته باید به این امر توجه داشت که واگذاری تصمیم گیری در امور، متناسب با تخصص ها و توانایی های آنان باشد به طوری که به مدیریت لطمه نزند.
