عنوان کتاب: اصول ایمنی و بهداشت در طرح های آب و فاضلاب
نویسنده: علی اکبر نظام آبادی
مبحث مورد مطالعه
مقوله آب و فاضلاب آنقدر اهمیت دارد که در کشورهای در حال توسعه نیاز به برآورده شدن عوامل مربوط به آن ضروری است. مباحث مربوط به آب و فاضلاب از جریاناتی است که در سال های اخیر سعی شده تا بیش از پیش به آن توجه شود اما هنوز راه بسیار است. اهمیت تامین جانی کارگران و تکنسین ها موضوع بسیار ضروری ست که در کتاب پیش رو سعی شده تا در حد جامع به آن پرداخته شود. قبل از تاسیس شبکه های آب و فاضلاب و اصول ایمنی آن و تاثیراتی که در پی اجرای آن زندگی شهری و جامعه انسانی را در رفاه و سلامت قرار می دهد باید به سازندگان اصلی این پروژه های عظیم و ضروری پرداخت و اصول ایمنی و بهداشت در مقوله آب و فاضلاب مهم ترین و اولین گام در رسیدن به سیستم فاضلابی پیشرفته به دور از هرگونه تلفات جانی است.
نگاهی به کتاب
این کتاب سعی دارد تا با آوردن و توضیح و تفسیر اصول مربوط به بهداشت در طرح های آب و فاضلاب علاوه بر ایمن کردن جان کارگردان و تکنسین ها بازدهی کاری را افزایش و راهی باشد برای رسیدن رساندن متخصصان به آگاهی درست در زمینه ای که دانش در آن منجرب رسیدن به شبکه های طراحی شده درست با نهایت حفظ سلامت جان افراد سازنده خواهد بود. به امید اینکه در این زمینه محققان و مهندسان با استفاده از این کتاب سریع تر به دانش روز در مورد آب و فاضلاب و طرح های بهداشتی آن دست یابند.
فهرست مطالب کتاب
فصل اول: بهداشت 1
1- تعریف سلامت از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت 2
2- بهداشت فردی 5
3- بهداشت عمومی 12
فصل دوم: ایمنی 24
1- ایمنی: 25
2- سازمان های متولی ایمنی و بهداشت حرفه ای در کشور 26
3- عوامل زیان آور محیط کار 27
4- حادثه 28
5- هزینه های مستقیم و غیر مستقیم ناشی از ایمنی 40
فصل سوم: ارگونومی 44
1- اجزای ارگونومی 46
2- بررسی های ارگونومی در محیط کار 49
فصل چهارم: ایمنی و بهداشت در تصفیه خانه های آب و فاضلاب 55
1- رعایت بهداشت 56
2- برنامه پیشگیری پزشکی 56
3- شرایط جسمی مناسب برای کارهایی که در ارتباط مستقیم با فاضلاب هستند 64
4- سرویس های بهداشتی و خدمات رفاهی 66
5-ایمنی فردی 66
6-کمک های اولیه 72
7- ایمنی برق 73
8- ایمنی آزمایشگاه 74
9- نحوه بازدید پرسنل بهره برداری از واحدهای مختلف 75
10- تهویه 75
11- شناخت سایر عوامل جلوگیری از ایجاد حوادث در کارهای آب و فاضلاب 80
12- تاسیسات آب و فاضلاب 82
13- دستورالعمل کار اتفاقات (مرکز اتفاقات) 88
14- تاسیسات جمع آوری فاضلاب 91
15- انواع چاه ها 95
16- بازرسی شبکه جمع آوری فاضلاب 103
17- عملیات تخریب 110
18- ماشین آلات ساختمانی 115
19- تکنولوژی های بدون ترانشه پایپ جکینگ و میکروتونلینگ 116
20- آتش سوزی در کارگاه ها 118
21- محیط زیست 120
22- ایمنی و بهداشت در آزمایشگاه های آب و فاضلاب 123
23- طبقه بندی مواد شیمیایی 144
دستورالعمل های ایمنی و بهداشت 160
بخشی از کتاب
فاضلاب سطحی
فاضلاب سطحی ناشی از بارندگی، ذوب یخ ها و برف هاي نقاط بلند است. این فاضلابها به علت جاريشدن در سطح زمین و تماس با آشغال هاي روي زمین و شستشوي سطح خیابانها و پشت بامها آلوده شده و همچنین، مقداري مواد آلی و معدنی به آنها اضافه می شود. لذا در شروع بارندگی درجه آلودگی فاضلاب هاي سطحی زیاد و پس از پاكشدن سطوح بارش از مقدار آلودگی آن کاسته می شود.
فاضلاب کشاورزی
در این فاضلابها سموم کشاورزي مانند ترکیبات خطرناك هیدروکربن هاي هالوژنه وجود دارد. و هنگاهی که توام با کشاورزي در لایه هاي زمین نفوذ نمایند یا به بیرون از محیط کشاورزي هدایت شوند باعث ایجاد فاضلاب هاي کشاورزي فوق العاده خطرناك می شوند.
روشهای جمع آوری فاضلاب
روش معمول براي جمع آوري فاضلاب روش ثقلی، مکشی، پمپاژ و روش SDGS می باشد. به صورت متعارف فاضلاب ها براساس نیروي ثقل شان در یک مسیر جمع آوري و به تصفیه خانه منتقل می شوند. در جوامع کوچک این روش هزینه زیادي در بر دارد. بهترین روش جایگزین استفاده از سپتیک تانک ها است، که ساده ترین سیستم بهداشتی دفع فاضلاب می باشد که عبارت است از یک مخزن بتنی که در زیر زمین قرار می گیرد و مواد فاضلاب در آن جمع می شود که در آن تصفیه مکانیکی (ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتري هاي بی هوازي همزمان در آن انجام می گیرد.
سپتینک تانک ها در چند روش بکار می روند:
1- روش سپتیک تانک ثقلی
2-روش سپتیک تانک با پمپ
3 – روش خلا
روشهای تصفیه غیر مکانیکی :
- برکه های هوازی
- برکه های بی هوازی
- برکه های اختیاری
یا ترکیبی از آنها که برای واحد های کوچک نیز از سپتیک ها و ایمهاف تانک ها استفاده می‌شود.
سیستم های تصفیه لجن
در سیستمهای تصفیه مکانیکی (تصفیه لجن فعال شده), لجن مورد نیاز کمکی در امر تصفیه به ابتدای حوض هوادهی برگشت داده می‌شود. لجن مازاد ابتدا به حوضچه های تغلیظ لجن و سپس به واحد هایی به ترتیب زیر وارد می‌شوند:
- مخازن هاضم لجن(اولیه و ثانویه)
- بستر های لجن خشک کنی یا روش سانتریفوژ و تهیه کیک لجن
- محل های دپوی لجن جهت آماده شدن کود
شرح وظایفی که کارگران متعهد به انجام آن شده اند:
- انجام امور کلیه امور محوله از سوی سرپرست بخش بنت و تکنسین ها( بنت=بهره برداری ،نگهداری،تعمیرات )
- همکاری با سرپرستان بخش بنت در تحویل کلیه تجهیزات و مخازن
- حفاظت از کلیه قطعات و ابزارآلات و عودت صحیح و سالم
- آماده سازی مخازن تحت راهنمائی سرپرست بنت و تکنسین های مربوطه و رعایت دستورات سرپرست بنت در خصوص نحوه تخلیه مخازن بدون آسیب رسانی به قطعات اساسی (لجنروب ، پمپ و سایر ..)
- تمیز کاری مخازن
- نظافت محوطه اطراف واحد های متشکله تصفیه خانه
- انجام عملیات نمونه برداری فاضلاب از واحد های تصفیه خانه فاضلاب و تحویل نمونه ها به آزمایشگاه فاضلاب
- نظافت و بازدید محوطه کارگاه تصفیه خانه فاضلاب به صورت روزانه و ارائه گزارش
- نظافت دیواره حوضچه ها ، جداول ، آسفالت و کنار جاده های اطراف تصفیه خانه از علف هرز ، مواد زائد پلاستیکی و اجسام خارجی
- نظافت مداوم کانال های تصفیه خانه فاضلاب
- حفظ محیطی تمیز و آراسته در محوطه تصفیه خانه فاضلاب
آبگیری مخازن مطابق دستورات سرپرستان بنت (ایمنی طرح آب و فاضلاب)
این کتاب به چه کسانی پیشنهاد می شود
متخصصان و مهندسان آب و فاضلاب، دانشجویان عمران –آبشناسی، مهندسی آب و کلیه رشته های مرتبط
