عنوان کتاب: بازاریابی سبز (چالشها و موانع پیش روی آن در ایران)
نویسندگان: سیدمحمدرضا حسینی‌علی‌آباد، محسن عزیزی، نفیسه یزدانی‌کچوئی
ویراستار: سیدفخرالدین طاهرزاده‌موسویان
در دنیا موسسات زیادی در حوزه محیط زیست و بازاریابی فعالیت می‌کنند و تعاریف مختلفی را از بازاریابی سبز (بازاریابی محیط زیستی یا اکو – بازاریابی) ارائه داده‌اند. اما خب، وجه مشترک تمامی تعاریف این است: بازاریابی سبز یعنی بازاریابی محصولات و خدماتی که بصورت پایدار، به بهبود محیط زیست کمک می‌کنند و استفاده از آنها از نظر محیط زیستی بهتر است. هدف از این کتاب آشنایی مخاطب بیشتر با چالش ها و موانعی هست که در مسیر بازاریابی سبز در کشور ما وجود دارد اشاره شده است.
مباحث ارائه شده در این کتاب شامل
مقدمه.
عصرهای بازاریابی سبز.
مفاهیم بیان شده از بازاریابی سبز.
آمیخته بازاریابی سبز وعناصر آمیخته بازاریابی سبز.
محصول سبز.
ترفیع و تبلیغ سبز.
قیمت سبز.
توزیع سبز.
تصميم خريد سبز.
بسته بندی سبز.
طراحی سبز و برچسب گذاری سبز:
رفتار مصرف کنندگان سبز:
دلایل اهمیت بازاریابی سبز.
مسئولیت اجتماعی..
دلایل سبز بودن.
سطح های بازاریابی سبز.
مصرف کنندگان سبز.
استراتژی‌های بازاریابی سبز.
استراتژی بازاریابی سبز.
انتخاب بازار هدف در بازاریابی بین المللی سبز:
گرایش به بازاریابی سبز استراتژیک: (SGMO)
گرایش به بازاریابی سبز داخلی: (IGMO)
اهداف بازاریابی سبز.
معنی پایداری و ثبات و ارتباط آن با بازاریابی سبز.
اهمیت بازاریابی سبز برای مصرف‌کنندگان و مشتریان امروزی..
راهکارهای مناسب جهت فعال بودن در بازاریابی سبز.
عواملی که در موفقیت بازاریابی سبز اهمیت دارند.
دیدگاه مردم نسبت به بازاریابی سبز چگونه است؟
چالشهای بازاریابی سبز:
موانع تحقق بازاریابی سبز.
موانع خرید سبز.
بازاریابی سبز در ایران.
بازاریابی سبز در ایران بعد از انقلاب..
طرح‌ها و اقدامات دولتی..
پتانسیل‌ها و چالشهای بازاریابی سبز در ایران.
راهکارهایی برای توسعه بازاریابی سبز در ایران.
نتیجه‌‌گیری..
در ادامه میخوانیم ….
پتانسیل‌ها و چالشهای بازاریابی سبز در ایران
-یکی از مشکلاتی که در مفهوم بازاریابی سبز مشاهده می‌شود، تفاوت آن با هدف‌گذاری است. به‌طور سنتی، در بازاریابی تلاش می‌شود بازارهای هدف شناسایی شده و تلاش‌ها برای متقاعدسازی مشتریان بالقوه انجام شوند. با این حال، کسانی که نسبت به محیط زیست یا ارزش‌های اجتماعی اهمیت قائل هستند، متمرکز نبوده و نمی‌توان براساس طبقه‌بندی‌های جغرافیایی یا جمعیت‌شناختی به آنها دست پیدا کرد؛ هر چند گفته می‌شود به‌طور کلی تعداد آنها در بین زنان بیش از مردان است.
-عدم رسانه‌ای کردن اقادامات پایدار و عدم نشان دادن مستقیم گامهایی که در مسیر پایداری برداشته می‌شود به مخاطبانن.
-بسیاری از سازمان‌ها اقدامات خود را برای مدت زمانی طولانی مخفی نگه می‌دارند تا پیش از گزارش‌دهی به جامعه به نتایج چشمگیری دست یابند. شرکت‌های خانوادگی بیش از همه در معرض سوءظن جامعه قرار دارند. زمانی که آنها سخن از نقش مهم خود در جامعه و محیط زیست می‌رانند، بسیاری از افکار عمومی به آن سمت حرکت می‌کنند که قصد آنها «سبزشویی» یا به دست آوردن قدرت و ثروت بیشتر است. از طرف دیگر، اگر صاحبان کسب و کارها اگر، از همان ابتدا برند خود را به‌عنوان یک برند و نشان تجاری دوستدار محیط‌زیست شکل نداده باشند، با این خطر مواجه می‌شوند که بازار هدف ایشان تغییر زیادی کرده و بسیاری از مشتریان کنونی خود را هم از دست بدهند. شرکت آمریکایی «هوم دیپات» یکی از شرکت‌هایی بود که مدت‌ها مساله پایداری را مخفی کرد. این شرکت که یکی از خرده‌فروش‌های لوازم ساختمانی در ایالات متحده است، پس از پیوستن به یک کمپین زیست‌محیطی حمایت از جنگل‌های بارانی، بسیاری از تولیدات خود را به سمت حفاظت بیشتر از منابع طبیعی هدایت کرد. با این حال، تغییری در روش‌های تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی شرکت ایجاد نشد. این شرکت حتی روی آن دسته از محصولات چوبی خود هم که دوستدار محیط‌زیست بودند، برچسبی در این زمینه نصب نمی‌کرد. حتی بسیاری از نیروهای انسانی و فروشندگان شرکت هم در این زمینه اطلاعاتی نداشتند و تنها از ویژگیهای فنی محصول آگاه بودند.
هوم دیپات به دنبال آن بود که خود را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تامین‌کننده تجهیزات ساختمانی معرفی کند و نه یک تامین‌کننده سبز تجهیزات ساختمانی. با این حال، پس از گذشت چند سال و پس از آنکه افکار عمومی ایالات متحده از اهمیت حفظ محیط‌زیست آگاه شد و نسبت به آن حساسیت نشان داد، هوم دیپات نشان «سبز» را روی محصولات خود نصب کرد. در این مرحله، نه تنها اقدامات سبز آنها کاملا منطبق با خواسته‌های مشتریان بود، بلکه داستان‌های جذاب و گزارش‌های قابل قبولی هم از گذشته آنها وجود داشت که می‌توانست مشتریان جدیدی را مجذوب کند؛ ضمن آنکه هوم دیپات چند گام از رقبای خود هم پیش بود و امکان رقابت کوتاه‌مدت هم از آنها کاملا گرفته شده بود.
-در تبليغات خود به اهميـت و ضرورت مسائل زيسـت محيطـي توجـه ويـژه اي داشـته باشــند و اقــدامات وفعاليــتهــايي را كــه در راســتاي حفاظت از محـيط زيسـت و كـاهش تـاثيرات منفـي بـر روي آن انجــام داده انــد بــه اطــلاع مصــرف كننــدگان برسانند.
-عدم استفاده از برجسب‌های سبز پایدار بر روی تمامی محصولات
راهکارهایی برای توسعه بازاریابی سبز در ایران
کشور ایران، یکی از غنی‌ترین نقاط جهان از حیث تنوع زیستی و اقلیمی و برخورداری از منابع طبیعی و معدنی در جهان بشمار می‌آید و مدیریت صحیح منابع تجدیدپذیر و بهره برداری خردمندانه از این منابع و نیز منابع غیر قابل تجدید کشور اساسی‌ترین اصل در تبدیل ایران به یکی از قدرتهای اقتصادی و سیاسی در عرصه بین‌الملل در آینده نه چندان دور خواهد بود. و همچنان که مورد توجه قرار دادیم کشور ایران دارای نقاط قوت و پتانسیل‌های بسیار زیادی در زمینه محیط زیست و حفاظت از آن و مردمانی مشتاق در جهت انجام برنامه‌های بازاریابی سبز و زیست محیطی می‌باشد. باید آموزش‌های لازم به مردم ارائه شود تا اهداف بازاریابی سبز در ایران محقق شود. برخی از این راهکارها بشرح زیر می‌باشد:
دادن آگاهی زیست محیطی: مصرف کنندگان آگاه با آگاهی از محیط زیست میتوانند حضور منابع زیست محیطی، هزینه استفاده از آنها و همچنین تاثیر این استفاده را بر محیط زیست و خود ارزیابی کنند. ویژگیهای محصول خریداری شده، بسته بندی، چگونگی کاهش ضایعات پس از استفاده، حتی پس از خرید برای مصرف کنندگان مهم است. زمانی که آلودگی محیط زیست و آگاهی از حفاظت از محیط زیست افزایش مییابد، بر رفتار خرید مصرف کننده تأثیر میگذارد (بوزتپه، 2012).
