کتاب با انار بیشتر آشنا شو(ساوه از نگاه یاقوت سرخ بهشتی)

عنوان کتاب: با انار بیشتر آشنا شو(ساوه از نگاه یاقوت سرخ بهشتی)

نویسنده: عباس قاسم زاده

فهرسـت

فصـل اول- از انـار تا انـار نگاهـی بسیـط به ایـن نعمـت خـدادادی.. 1

مقدمه. 2

از تقاضا تا صادرات انار ایران. 3

تولید و بازاریابی انار. 7

چالش ارگانیکی انار. 8

آماده‌سازی انار برای عرضه. 9

انار درمانی از سنتی تا مدرن. 11

انار در طب سنتی.. 11

ویژگی‌های کلی انار در طب سنتی.. 12

تغذیه با انار. 13

اثرات انار در سر. 13

در دهان. 15

بیماری‌های چشم. 16

اثرات انار در اعضای تنفسی.. 17

سه نسخه برای سرفه. 17

اثر انار روی قلب.. 18

آثار روانی انار. 19

آثار انار بر اعضاء گوارشی.. 20

اثرات انار روی معده (به خصوص معده‌های سالم، معتدل و گرم) 20

اثر دانه انار در معده. 21

اثرات استعمال خارجی انار روی معده. 22

انار در ویار بارداری.. 22

اثر انار روی کبد. 22

اثر انار در روده. 23

اثر انار روی کرم معده و حب‌القرع (کرم کدو) 23

انار در کوليت.. 24

اثر انار روی سیستم ادراری.. 25

اثر انار در بیماری‌های پوست.. 25

انار و چاقی.. 26

انار در باه. 26

انار در دیابت.. 27

مقدار مصرف و مصلحات.. 27

عوارض جانبی و تداخلات دارویی.. 28

انار نعمت خدادادی.. 28

بحث و نتیجه‌گیری.. 29

فصـل دوم- بررسـی جامـع و مـروری میـوه انـار سیـاه و ابعـاد گوناگـون آن.. 36

مقدمه. 37

واردکنندگان انار پوست سیاه ساوه در بازار و مزایای رقابتی.. 38

بیشترین دلیل استفاده از انار سیاه 38

انار دانه سیاه نی‌ریز. 39

عرضه و تقاضای انار سیاه. 40

عصاره پوست انار سیاه. 41

آیا انار پوست سیاه بومی ایران است؟. 41

چرایی انار سیاه. 41

خواص جامع و درمان‌محور انار سیاه. 42

سیاهی انار خوب یا بد؟. 44

انار سیاه وحشی.. 44

بحث و نتیجه‌گیری.. 45

منابع. 47

فصـل سـوم- درآمـدی بر اهمیـت فرآورده‌هـا و مشتقـات محصولـی میـوه انـار بـرای مدیریـت مسائـل انسانـی   52

مقدمه. 53

کشاکش هسته و روغن انار. 54

سس انار. 56

آب انار سیاه ساوه. 56

دمنوش پوست و هسته انار. 57

چای انار از سرد تا گرم. 59

ادویه‌جات انار. 60

میوه خشک انار. 62

آش و شکلات انار. 63

میوه خشک و چیپس انار. 64

محصولات آرایشی و بهداشتی انار. 65

تحلیل کنسانتره میوه انار در ایران. 66

بحث و نتیجه‌گیری.. 68

منابع. 70

فصـل چهـارم- مدیریـت انـار در سـاوه. 74

مقدمه. 75

تقاضای خرید انار مرغوب ساوه در داخل و خارج. 77

قیمت انار در ساوه و عوامل قیمت‌گذاری.. 78

صادرات، تجارت، خرید و فروش انار ساوه. 79

بازار فروش انار قرمز. 80

انار سیاه ساوه. 81

بحث و نتیجه‌گیری.. 82

منابع. 89

فصـل پنجـم- معرفـی شرکت‌هـای دانـش‌بنیـان حـوزه انـار و فـرآورده‌هـای آن.. 92

معرفی برند عطرین.. 93

آغاز فعالیت برند عطرین.. 93

چرا عطرین، نام زعفران ایرانی را زنده نگه می‌دارد؟. 94

هدف برند عطرین.. 94

داستان ترا 94

خدمات ترا 95

چرا ترا؟. 95

معرفی گروه صنایع غذایی ۱۱۱. 96

معرفی شرکت گیاه تقدیس… 98

معرفی شرکت تعاونی مزرعه سبز نی‌ريز به همراه عملکردهایی از کارخانه. 100

معرفی بی هاو کو. 102

منابع. 103

انار با نام علمی Punica granatum دارای ارقام متنوعی در ایران می‌باشد که در آب و هوا و اقلیم نیمه خشک معتدل بیابانی، خشک، نیمه خشک، نیمه مرطوب و نیمه مرطوب سرد مناطق غربی و مرکزی کشور که دارای انواع خاک‌های متفاوت است به صورت درخت و درختچه در غالب 300 گونه کشت می‌گردد. این گیاه همچنین در مناطق بسیار گرم که بارندگی تنها در زمستان رخ می‌دهد و دارای تابستان‌های خشک است به‌طور طبیعی دیده می‌شود.

امروزه پراکنش درخت انار در آسیای مرکزی، مناطق مدیترانه‌ای، آسیای جنوب شرقی و آمریکای شمالی گزارش شده است. خواص درمانی انار بسیار مورد توجه بوده ازجمله اینکه عصاره یا جوشانده گل انار برای دفع اسهال ساده، ترشحات مخاطی در دستگاه تناسلی و به همراه پوست انار به صورت قرقره برای رفع لوزه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میوه انار منبع غنی از فیتوکمیکال‌ها با اثرات آنتی اکسیدانی بسیار بالاست که دارای اثرات درمانی گسترده در طب سنتی و مدرن است و در پیشگیری و درمان بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، چاقی، بیماری‌های التهابی، بیماری‌های عفونی و میکروبی، اختلالات عصبی و ایمنی مؤثر است. امروزه نقش انار در مراحل مختلف سرطان نیز اثبات شده است و از آنجایی که سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها بین خانم‌ها می‌باشد (اسمعیلی‌نژاد و براتی بلداجی، 1398).

انار میوه بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در خاورمیانه و هند می‌باشد و از لحاظ تجربی، برای قرن‌ها کاربرد دارویی داشته است (کوستانتینی و همکاران[1]، 2014). انار یکی از میوه‌هایی است که از قدیم وجود داشته است حتی در کتب مقدس چندین بار نام آن ذکر شده است (کشاش و همکاران[2]، 2019). آب انار در دوران بارداری، محدودیت رشد جنین ناشی از هیپوکسی را در موش‌های حامله صرفه‌جویی می‌کند و سبب کاهش استرس سلولی و آپوپتوز می‌شود (چن و همکاران[3]، 2018). بنابراین روی حیوانات و موجودات متفاوت می‌تواند اثرگذار باشد.

[1] Costantini & et al

[2] Kashash & et al

[3] Chen & et al

از دانه انار می‌توان آبمیوه، رب، معجون، شربت، دانه در شربت، مربا، مارمالاد، ژله، پکتین، نوشابه، بستنی انار، انواع سس و چاشنی‌ها، پودر، ترشیجات، روغن، اسانس، انار دانه، خوراک دام، لواشک و سرکه تهیه نمود. از دانه انار، روغن با خاصیت آنتی اکسیدانی قوی، ضدالتهاب و ضدمیکروبی بدست می‌آید. همچنین از پوست میوه انار، مربا، ترشیجات، رنگ گیاهی، مواد آرایشی و خوراک دام تولید می‌شود.

ایران دارای غنی‌ترین ذخایر ژنی انار (Punica granatum L) جهان است و از نظر تنوع، کشت، سطح زیر کشت، تولید و صادرات انار مقام اول دنیا را دارا است. علت رشد سریع سیستم کشاورزی ارگانیک را می‌توان نیاز جامعه، اقتصادی بودن و اهمیت اکولوژیکی آن دانست. بالا بودن قیمت و میزان سود حاصله از فروش این تولیدات، عدم وجود واسطه‌ها برای فروش این تولیدات و آگاهی مردم از مضرات مصرف مواد شیمیایی در تهیه محصولات کشاورزی، از دلایل ترویج کشاورزی ارگانیک است.

شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور ما برای کشاورزی ارگانیک مساعد است، به دلیل اینکه تأثیر نهاده‌های مورد مصرف در کشاورزی مدرن (به‌ویژه کود و سم) در این اراضی کمتر است و همچنین مصرف کودهای آلی در این زمین‌ها باعث افزایش سریع حاصلخیزی خاک و نفوذپذیری آن نسبت به آب می‌شود. با توجه به مسئله خشکسالی و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی، آب مصرفی انار روز به روز گران‌تر و فشار این گرانی بر انارکار وارد می‌شود و از این رو باید برای پایین آوردن هزینه تولید، بر مصرف آب مدیریت قوی‌تری اعمال شود تا هزینه‌ها کاهش یابند.

اگرچه تولید محصول ارگانیک مقداری گران‌تر از محصول عادی است، اما به دلیل اینکه قیمت محصول ارگانیک حدود 2 برابر محصول عادی است این‌گونه تولید توجیه اقتصادی دارد. از آنجا که انار به مراقبت چندانی نیاز ندارد و می‌توان با مدیریت صحیح از ظرفیت فراوان اقتصادی برای تولید طبیعی و ارگانیک باغ‌های انار استفاده نمود (جعفری نجف آبادی، 1390).

انار در طب سنتی

ویژگی درخت انار: درختی است با ریشه‌های کلفت و شاخه‌هایی که در ابتدا راست هستند ولی هرچه رشد می‌کنند و ضخیم‌تر می‌شوند پیچ خورده و مجعد گشته و روی آنها گره‌هایی ایجاد می‌شود. پوست ریشه و شاخه‌ها صلب و سفت بوده و می‌تواند به صورت ورقه جدا شود. به این حالت در طب سنتی «تقشر» گفته می‌شود. برگ این درخت کشیده است و در تمام سال می‌ریزد و گل آن بسیار قرمز است. این درخت در زمین‌های سنگلاخ ثمر بهتری می دهد.

سه نسخه برای سرفه

آب انار شیرین را با شکر و جلاب مخلوط کرده و کم کم به صورت جرعه جرعه بخورد.

انار شیرین را به صورت کامل در فر گذاشته تا بپزد و گرم گرم بخورد (به خصوص باجلاب یا شکر).

انار شیرین را سوراخ کند و داخل آن را با روغن بادام و رب سوسن و شکر پر کند و در فر بپزد (تشويه کند) و بخورد. اگر فقط در آن روغن بادام و روغن بنفشه هم پر شود مفید است. این انار در سرفه در ذات‌الریه- بیماری‌های پلور (ذات الجنب) و زخم‌های ریه (پنومونیت- پنومونی) و سل مفید است.

– مضمضه انار مانع ریزش اخلاط گرم پشت حلق می شود. (نزله گرم)

– کاربرد دیگر انار در طب سنتی استفاده از بخور (بَخور: دوایی است که از طریق سوزاندن، بو یا دود آن به بیمار رسانده شود) پوست انار در زمان آلودگی هوا می‌باشد.

طب جدید علت ترشحات پشت حلق را یا ناشی از عفونت می‌داند یا از آلرژی. مطالعات زیادی اثرات ضد آلرژی انار را اثبات کرده‌اند.

اثرات ضدمیکروبی انار را هم که ذکر کردیم. امروزه اثرات ضدمیکروبی انار را به ترکیبات فنولیک اسید و تانن آن نسبت می‌دهند. علت قبض انار هم ماده تانن موجود در آن است در کتب قدیم هم بین قابض بودن انار و ضدنزله بودن آن ارتباط برقرار کرده است. یعنی هرچه قبض بیشتر باشد، صعود بخار از معده به بالا کمتر شده و هرچه صعود بخارات کمتر باشد، ریزش نزله هم کمتر است.

همچنین اثرات مفید متابولیت‌های انار در آسیب حاد ریه گزارش شده است. در مطالعه‌ای از اثر ضد مایکوباکتریوم توبرکلوزیز مقاوم به درمان کلبسیلا پنومونیه استفاده شده است. ترکیبات پلی فنولیک انار باعث غیر فعال شدن ویروس آنفولانزا می‌شود و می‌توانند با داروهای ضد آنفولانزا رقابت کنند.

اثرات انار روی معده (به خصوص معده‌های سالم، معتدل و گرم)

– جلا و پاکسازی معده

– مانع ریزش فضولات به معده (به خاطر تقویت معده)

– مانع ایجاد بخار در معده (چون قبض دارد و سردکننده است و حرارت مبخره را از بین می‌برد) و البته در بخش آثار انار روی سر گفته شد که خود انار به خاطر جوهر لطيفش مقداری به صورت بخار دخانی متصاعد می‌شود، ولی به خاطر قبض و سردی که دارد حرارت را در معده کم می‌کند.

– اشتهاآور

انار تُرش این خواص را بیشتر دارد و موافق معده‌های گرم است، ولی مضر معده‌های سرد می‌باشد. معده‌های سرد و سوداوی از انار چه ترش چه شیرین ضرر می‌بینند. افراد دچار بیماری‌های سوداوی، با خوردن انار ترش اخلاقشان بدتر می‌شود.

انار ترش در معده ایجاد نفخ و غليان (ترشیدگی و به جوش آمدن ترشی) می‌کند، این حالت ایجاد کرب و ناراحتی می‌کند.

بنابراین در حالت تب نباید انار به خصوص انار ترش مصرف شود. اگر فرد تب‌دار انار می‌خورد نباید ترش باشد و باید بعد از غذا مصرف شود. البته در بعضی منابع، خوردن آن قبل غذا هم در فرد تب‌دار توصیه شده است.

اثر انار در روده

اگر پوست انار یا گل انار روی فتق ضماد شود، نفع جدی دارد، همین‌طور اگر پارچه‌ای با آب انار ترش خیس شود و روی فتق گذاشته شود.

اثر انار روی سیستم ادراری

انواع انار ادرارآور هستند. مشهور است که انار ترش ادرارآور است، ولی ابن نفیس قرشی عقیده دارد که ادرارآوری انار شیرین بیشتر است (الشامل). اگر پوست انار در آب پخته شود در حدی که له نشود و این آب نوشیده شود، برای بی‌اختیاری ادرار بسیار نافع است.

انار و چاقی

طبق متون طب سنتی ایران زیاد خوردن انار شیرین، به خاطر اینکه به نفوذ غذا به اعضاء کمک می‌کند، می‌تواند باعث چاقی شود، به خصوص در افراد گرم مزاج چون باعث تبدیل مزاج آنها می‌شود. طبق مطالعات جدید تأثیر انار روی وزن به صورت متفاوت گزارش شده است. در یک مطالعه، تجویز عصاره گل انار روی موش‌های چاق با چربی خون بالا باعث کاهش مشخص در وزن شده است. در صورتی که در مطالعه‌ای دیگر، تجویز پوست انار باعث افزایش وزن و ریشه انار باعث کاهش وزن شده بود.