کتاب دائره المعارف تعریف واژه و اصطلاح فلسفه و منطق از دیدگاه فلاسفه و اندیشمندان

عنوان کتاب: دائره المعارف تعریف واژه و اصطلاح فلسفه و منطق از دیدگاه فلاسفه و اندیشمندان

نویسنده: مسعود رضا یوحنائی

فلسفه يك كلمه اصطلاحى است و معانى اصطلاحى متعدد و گوناگونى يافته است. گروههاى مختلف فلاسفه هر كدام تعريف خاصى از «فلسفه» كرده‌اند ولى اين اختلاف تعريف و تعبير مربوط به يك حقيقت نيست، هر گروهى اين لفظ را در معنى خاص به كار برده‌اند و همان معنى خاصِّ منظور خويشتن را تعريف كرده‌اند. 

دیوید پپینو:

شاید فکر کنید که خوب دانشمندان هم همین کار را می‎کنند، اما نوع خاصی از مسائل وجود دارد که جمع‎آوری شواهد تجربی بیشتر از دشواری‎شان نمی‎کاهد. این‎گونه مسائل نیازمند واکاوی پیش‎فرض‎هاست: باید مشخص شود که اندیشه‎ی ما را تصوراتی پیش می‎راند که ما اصلا متوجه‎شان نیستیم و حتی نمی‎دانیم چنین تصوراتی داریم. و این همان فلسفه است.

جان کاوپر پویز:

• بیشتر تعاریف  نسبتاً بحث برانگیز است، به ویژه اگر هدف آنها اصلاً جالب یا عمیق باشد. این تا حدودی به این دلیل است که آنچه در فلسفه خوانده می شود، در طول تاریخ به شدت تغییر کرده است و بسیاری از سؤالاتی که در ابتدا بخشی از آن بوده اند، خود را از آن جدا کرده اند. کوتاهترین تعریف، و کاملاً خوب، این است .
• این ویژگی درجه دوم سوژه را به عنوان تفکر منعکس کننده در مورد انواع خاص تفکر – شکل گیری اعتقادات، ادعای دانش – درباره جهان یا بخشهای بزرگی از آن به وجود می آورد.
• یک تعریف جامع تر، اما هنوز هم غیرقابل کنترل، این است که فلسفه یک تفکر منطقی انتقادی است، از نوع کمابیش سیستماتیک در مورد ماهیت کلی جهان (متافیزیک یا نظریه وجود)، توجیه عقیده (معرفت شناسی یا نظریه دانش) و رفتار زندگی (اخلاق یا نظریه ارزش). هر یک از این سه عنصر …

توماس پاگ:

بنابراین، در دائره المعارف پرسش این خواهد بود که حکمت چیست؟ تصور می‎کنم حکمت فهم آن است که در این جهان واقعا چه چیزهایی اهمیت دارد. به کسانی که می‎گویند کاری که من انجام می‎دهم واقعا فلسفه نیست، به همین صورت پاسخ می‎دهم. به عقیده‎ی من چیزی که واقعا اهمیت دارد بی‎عدالتی عظیمی است که در حق فقرا و بیچارگان در این جهان روا داشته می‎شود.

به تازگی از سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) شنیدیم که برای نخستین‎بار در طور تاریخ بشریت، بیش از یک میلیارد انسان از سوء تغذیه مزمن رنج می‎برند. نیمه‎ی فقیرتر انسان‎ها سه درصد از درآمد جهانی را به خود اختصاص می‎دهند: و نیمه‎ی ثروتمندتر 97 درصد را. اگر نیمه‎ی فقر چهار درصد درآمد اختیار داشت، گرفتار این فقر فلاکت‎ شدید نبود. و کاری که فیلسوف می‎تواند بکند این است که بگوید: این مسله‎ای است که واقعا اهمیت دارد.