عنوان کتاب: مبانی بانکداری اسلامی و عقود مالی اسلامی
نویسندگان: حشمت ارغنده، جمال سلیمانی، جواد ورناچی
ویراستار: سید فخرالدین طاهرزاده موسویان
ايده بانكداري اسلامي نخستين بار در دهه 1950 مطرح شد و هم اكنون بيش از صد نوع بانك اسلامي وجود دارد. بانكداري اسلامي از ابتداي پيدايش تاكنون دستخوش تغييرها، مشكل ها و چالش هاي فراواني بوده است. به ويژه تغييرهاي اخير جهان، فناوري اطلاعات (IT ) و بحث هاي مربوط به سازمان تجارت جهاني (WTO)، بانك هاي اسلامي را در رقابت هرچه بيشتر با بانك هاي سنتي قرار داده است. در این کتاب به ویژگی های بانکداری و اصول او می پردازیم.
اصول بانکداری
بانکداری اسلامی یك ساختار و یا شالوده فعالیت بانکداری بوده که مطابق به قوانین اسلامی و یا شریعت اسلامی فعالیت می نماید. تولیدات و یا خدمات بانکی را که بانک‌های اسلامی عرضه می‌دارند براساس قوانین والای اسلامی بالای معاملات و یا فقه معاملات اجرا گردیده .که از قرار ذیل می‌باشد:
– ممنوع قرار دادن هر نوع معاملت سود و یا ربا، خواه قابل دریافت و یا قابل پرداخت باشد.
– منع سرمایه گذاری‌های غیر قانونی و یا حرام .مانند تجارت الکل، گوشت خوک ، اسلحه، و یا موجبات رشد بد اخلاقی، و سایر فعالیت‌های مزحك غیر اسلامی.
– تحریم هر نوع فعالیت تجارتی که به تخطی‌های مخفی و یا بیع الغرر منت گردیده و از موجوبات قمار محسور گردد.
– قرار دادن اسهام با در نظر داشت نفع و ضرر و تقسیمات خطر من حیث اصول اساسی در معاملات بانک‌های اسلامی.
عقد سلف:
در طرحهاي توليدي در قالب عقد سلف ميتوان اوراقي را منتشر و به خريداران اوراق اطمينان داد كه در سررسيد جهت خريد محصولات در اولويت خواهند بود و قيمت اوراق به عنوان قسمتي از قيمت محصول به حساب خواهد آمد و حتي ميتوان به دارندة اوراق در سررسيد جهت خريد محصول تخفيف ويژه و از پيش تعيين شده اعطاء كرد و اگر دارندة اوراق از خريد محصول منصرف شود، ميتواند قيمت اسمي اوراق را بازپس گيرد. روشن است كه ميتوان به جاي تخفيف ويژه، جوايزي را از طريق قرعهكشي جهت تشويق پيشخريداران به آنها اعطاء نمود.
فروش اقساطی :
منظور از فروش اقساطي عبارت است از واگذاري عين به بهاي معـلوم به غير، به ترتيبي كه تمام يا قسمتي از بهاي مزبور به اقساط مساوي يا غير مساوي در سررسيد يا سررسيدهاي معين دريافت گردد.
فروش اقساطي (نسيه) جهت تأمين سرمايه در گردش واحدهاي توليدي:
بانكها ميتوانند ، به منظور ايجاد تسهيلات لازم جهت تأمين سرمايه در گردش واحدهاي توليدي مواد اوليه و لوازم يدكي و ابزار كار مصرفي و ساير نيازهاي اوليه مورد احتياج، اين واحدها را منحصراً بنا به درخواست كتبي و تعهد متقاضيان ، مبني بر خريد و مصرف عوامل مذكور، خريداري و به صورت اقساطي به متقاضي به فروش برسانند.
