عنوان کتاب: مراحل و عوامل موثر در تصمیم گیری در مدیریت
نویسنده: سهیل حاتمی
ویراستار: نیوشا دقیقی ماسوله
تصمیم‌گیری عبارتست از انتخاب یک راه از میان راه‌های مختلف. از نظر هربرت سایمون مدیریت و تصمیم‌گیری دو واژه هم‌معنی و مترادف میباشند. برای نیل به هدف، تصمیم‌گیری لازم است و تصمیم گیر می‌باید از میان استراتژی‌های موجود یکی را انتخاب کند و بکار گیرد.
معرفی کتاب:
فهرست
مقدمه. 1
مفاهیم تصمیم گیری.. 3
اهمیت تصمیم گیری در مدیریت.. 7
عوامل مؤثر بر تصمیم گیری.. 15
تصميم‌گيري.. 16
انواع تصميمات.. 18
روش‌های تصمیم گیری.. 20
روش تصمیم گیری برنامه ریزی شده. 22
تصمیمات برنامه ریزی نشده. 23
تصمیمات استراتژیک… 24
تصمیمات عملیاتی.. 25
تصمیمات تاکتیکی.. 26
کافه تفاوت (تفاوت‌های بین تصمیمات استراتژیک، عملیاتی و تاکتیکی) 27
تصمیمات سازمانی.. 28
تصمیمات گروهی.. 29
تصمیم گیری فردی.. 29
نگرشهاي مختلف در ارتباط با روشهاي تصميم‌گيري.. 30
مراحل فرآيند تصميم‌گيري.. 33
عوامل موثر در فرآيند تصميم‌گيري.. 37
برخي شيوههاي تصميم‌گيري (با استفاده از گروه): 38
درجه سختی تصمیم گیری.. 41
تعریف مسئله. 44
شناسایی عوامل محدود کننده. 45
توسعه گزینه‌های بالقوه. 45
تجزیه و تحلیل گزینه ها 46
انتخاب گزینه ها 46
ارزیابی و اثربخشی تصمیم گیری.. 47
شبیه سازی.. 47
فرآیند شبیه‌سازی.. 52
سیستمهای صف.. 57
خصوصیات سیستم. 58
نحوه ارزیابی عملکرد سیستم. 58
برخی از انواع مدلها 58
رویکرد منطقی (عقلایی) 60
مدل سطل زباله. 66
تکنیک‌های تصمیم گیری چند معیاره 76
انواع مدلها 78
طبقه بندی تصمیمها 80
تصميم‌گيري گروهي.. 90
تصميم‌گيري چند شاخصه MADM 91
ارزيابي و بررسي مدلهاي MADM 94
مشخصات اجمالي روشها (در مدلهاي جبراني و غير جبراني) 96
برخی از مدلهای تصمیم گیری مدیران. 113
مزایا و معایب انواع مدلهای تصمیم گیری.. 117
نظریه تصمیم گیری هربرت سایمون. 119
سبک‌های تصمیم گیری در مدیریت.. 121
سبک اتوکراتیک در تصمیم گیری.. 121
سبک مشورتی در تصمیم گیری.. 121
ابزارهای تصمیم گیری در مدیریت.. 123
ویژگی‌های تصمیم‌گیری در مدیریت.. 126
معیارهای فنی تصمیم گیری در مدیریت.. 127
مشكلات و تنگناها در تصميم گيري.. 128
نتیجه گیری.. 131
منابع. 133
آیا تا به حال به این فکر کرده ایم که ما هم می توانیم مدیر موفق تری باشیم و لازمه یک مدیر موفق بودن چیست؟ برای پیشرفت در محیط کاری و ایجاد تبادل و همفکری و همراهی و یک سو بودن کارمندان خود چه آموزش هایی ببینیم.
چارلز هندی معتقد است که عصر حاضر ” عصر تغییر و سنت گریزی” است کـه این خود منجر به شدت تضاد و تناقضهای سازمانی میگردد. مانوئل کاستلز عصر حاضر را با مشخصه اطلاعات و ظهور هـویتی جدیـد مـورد تحلیـل و بررسـی قـرار مـیدهـد. سـایر اندیشمندان نیز به گونه‌ای مشابه، عصر جدیدی را نوید می‌دهند که برگرفته از فنآوریهـای ارتباطی و اطلاعاتی است. بینش و اطلاعات دو رکـن اساسـی بـرای نظـام تصـمیم گیـری میباشند.
امروزه از تصمیم گیری به عنوان یکی از مهارت‌‌های زندگی که هر فرد باید نسبت به آن آگاهی داشته باشد یاد می‌کنند چرا که فرد هر روزه پیوسته در معرض انتخاب و تصمیم گیری است و اشخاص باید در یادگیری درست این مهارت بکوشند تا در مورد زندگی خویش تصمیمات اصولی و درستی بگیرند.
تصمیمات سازمانی با توجه به شرایط متفاوت و عوامل تأثیرگذار بر آن انواع مختلفی دارد، در یک تقسیم‌بندی تصمیمات سازمانی با توجه به سطوح مختلف مدیریت به سه دسته‌ی راهبردی، مدیریتی و عملیاتی تقسیم شده است (صادقی و همکاران، ۱۳۹۵: ۷)
اولین گام در اجرای وظایف مدیریت، تصمیم‌گیری است. تصمیم‌گیری هم بدون داشتن اطلاعات و برقراری ارتباطات لازم میسر نیست، پایه اجرایی چنین وظیفه‌ای فراهم آوردن اطلاعات کمی و کیفی برای مدیران است. اطمینان نداشتن به آینده و فقدان اطلاعات وقایع جاری مدیر را ناگزیر می‌کند تا به دنبال اطلاعات و برقراری ارتباطات رسمی یا غیررسمی برود.
به‌طور کلی، فرآیندهای تصمیم‌گیری نهادها را می‌توان به دو دسته عمودی و افقی تفکیک کرد. فرآیندهای عمودی، فعالیت‌های تخصصی و حرفه‌ای سطوح راهبردی، تاکتیکی، فنی و عملیاتی نهادها را در بردارد. فرآیندهای افقی، فعالیت‌های بین زیر بخش‌ها و حوزه‌های تاکتیکی، فنی و عملیاتی نهادها را پوشش می‌دهند؛ بنابراین واحدهای مختلف، نهادها را به هم مرتبط می‌کنند.
نقش تصمیم‌گیری در جلوگیری از بروز مسائل و حل مشکلات و انتقال راه‌حل مناسب، از عملکردهای مهم مدیریت به شمار می‌رود.
نوع تصمیم: مالی، شخصی، تحصیلی، کاری، سیاسی و…
عمق تصمیم : از لحاظ تاثیر گذاری بر زندگی شخصی یا سازمان تحت کنترل و یا زمان اثر بخشی
تاثیر بر دیگران: میزان تاثیر تصمیمات شما بر زندگی دیگران
در فرایند گسترده‌تر حل مسئله تصمیم گیری شامل انتخاب بین راه حل‌‌های ممکن یک مسئله می‌شود ممکن است تصمیم گیری با روندی شهودی یا استدلالی یا ترکیبی از این دو انجام شود.
تعريف تصميم: تصميم، عبارت است از نتيجه و پايان يك فرآيند. فرآيندي كه داده‌ها و اطلاعات موجود در مورد موضوعي را، در جريان تجزيه و تحليل قرار داده و از تركيب مناسب آنها، به استراتژيهاي مورد نظر و بهترين راه حل ميرسد. معهذا، پايان يك فرآيند مي‌تواند شروع فرآيند ديگري باشد. بعبارت ديگر اخذ يك تصميم ممكن است مقدمه اي باشد بر اخذ تصميم يا تصميمهاي ديگر.
تكنيك دلفي:
وقتي كه افراد روبروي يكديگر قرار مي گيرند كنشهاي متقابل ممكن است مانع از ابراز صريح و واقعي باورها و نظرهاشان گردد. لذا در اين تكنيك سعي شده ضمن اين كه اعضاي گروه از عقايد يكديگر آگاه مي شوند از اين مشكلات نيز جلوگيري شود.
اصلا چرا شبیه‌سازی کنیم؟
خوب پاسخ این سوال همان پاسخی است که برای سوال “چرا مدل سازی کنیم” باید داد:
چون نمی‌خواهیم سعی و خطا کنیم. می‌خواهیم با هزینه کمتر و زمان کمتر ببینیم که اگر یک اتفاق‌هایی بیفتد یا اگر یک متغیرهایی را در سیستم وارد کنیم، چه بلایی سر سیستم می‌آید. یا اگر هیچ کاری نکنیم و سیستم همینطوری پیش رود چه اتفاق‌هایی خواهد افتاد؟ یا اصلا اگر سیستم در حالت واقعی وجود ندارد و فقط حدس می‌زنیم که ممکن است چه عواملی روی آن موثرباشد و بخواهیم بدانیم که اگر باشد چه می‌شود.
خصوصیات سیستم
۱-محدود یا نامحدود بودن جمعیت (بانک یا تعمیرگاه)
۲- تعداد خدمت‌دهنده و تعداد مسیرهای خدمت‌دهی
۳- الگوهای ورود مشتریان و خدمت‌دهی
۴- نظام حاکم در ارایه خدمت (بانک، رستوران یا بیمارستان)
استفاده از مدل در تصمیم گیری
مدل الگویی برگرفته از واقعیت است و روابط بین متغیرها را نشان می‌دهد و می‌توان از آن برای پیش بینی در تصمیم گیری استفاده کرد. با به کارگیری مدل بدون آنکه مخاطره تصمیم گیری در دنیای واقعی را داشته باشیم می‌توانیم مطلوب ترین تصمیم را اتخاذ کنیم. به وسیله یک مدل آثارتغییرات مختلف می‌تواند به سرعت و با دقت مورد سنجش قرار گیرند و تصمیم گیرنده بدون مخاطره و ریسک از نتایج آنها مطلع شود.
نظریه تصمیم گیری هربرت سایمون
نظریه هربرت سایمون یکی از روش‌های تصمیم گیری در مدیریت است که طبق این نظریه فرایند تصمیم‌گیری کسب و کار دارای سه مرحله است:
- چشم انداز: تجزیه و تحلیل مشکل
- تصور و ادراک: ایجاد راه حل
- تصمیم گیری: قضاوت و انتخاب یکی از راه حل ها
سايمون معتقد است محدوديتهايي بر سر عقلاني بودن تصميمات وجود دارد. او مي گويد از يك سو، فرد به وسيله مهارتها، عادتها، و اعمال غير ارادي اي كه در قلمرو وجدان و آگاهي قرار ندارند، محدود است.
